Toplayıcı Devreler

Şimdi sizlere toplayıcı devrelerden bahsetmek istiyoruz ama elektronikte ikili sayı sistemi kullanıldığı için öncelikle ikili sayı sisteminde toplama işleminden bahsedeceğiz. Buda çok basit bir işlem. diyelim ki 110 ve 101 sayıları olsun. Bunların onlu sayı sistemine dönüşümlerini internetten araştırabilirsiniz. Biz şimdi bu iki sayıyı toplamaya çalışacağız:

Önce her iki sayının son basamağını toplarız eğer sonuç 0 ise toplamın son basamağı 0, 1 ise toplamın son basamağı 1, 2 ise toplamın son basamağı 0 ve elde 1 olacaktır. Yani bu 1'i bir sonraki basamakları toplamada ekleyeceğiz. Böylece iki sayının toplamını bulmuş oluruz. Aslında bu toplamayı önce sayıları onlu sayı sistemine çevirip bu iki sayıyı toplar ve sonra yine ikili sayı sistemine çevirebiliriz. Veya en basitinden hesap makinesi ile toplarız :).


Hesap makinesi demişken toplayıcı devrelere giriş yapalım. Bilgisayardaki veya başka bir yerdeki hesap makineleri nasıl çalışır diye hiç merak ettiniz mi bilmiyorum ama biz merak edenler için bu konuyu anlatalım dedik. Toplayıcı devreler mantıkdsal kapılarla oluşturulan devrelerdir. Toplayıcı devreler: Yarım Toplayıcı (Half Adder) ve Tam Toplayıcı (Full Adder) olmak üzere ikiye ayrılır.Bunlar arasındaki fark ise birinde sadece 1 bitlik 2 sayıyı toplayabiliyorken diğerinde istediğimiz kadar bitli sayıyı toplaya biliyoruz. Buradaki bit eklembacaklılar şubesinin, böcekler sınıfının bir takımı olan parazitten bahsetmiyoruz. Buradaki bit ikili sayı anlamına gelen (binary digit) kelimesinin kısaltımı olan ikili sayıların her bir basamağına verilen addır. Örneğin "100101" sayısı 6 basamaklı olduğu için 6 bitlik sayı diyoruz. Daha büyük basamaklı sayılar için şu kısaltmalar kullanılır: 8 bit = 1 bayt, 1024 bayt = 1 kilobayt (KB), 1024 kilobayt = 1 megabayt (MB)...

Yarım Toplayıcılar: Bu devre 1 tane Özel Veya ve 1 tane Ve Kapısı'ndan oluşmaktadır. Aşağıda devre şeması ve oluşabilecek 4 durum gözükmektedir.

Yukarıdaki devreyi iyi anlayabilmek için Mantıksal Kapılar adındaki yazımızı okuyabilirsiniz. 

Tam Toplayıcılar: Bu devre 2 tane Özel Veya, 2 tane Ve Kapısı ve 1 tane Veya Kapısı'ndan oluşmaktadır. Aşağıda devre şeması ve oluşabilecek 8 durum gözükmektedir.

Tam toplayıcı devreleri ile birden fazla bitli sayıları toplayabiliriz. Bunu bir sonraki yazımızda anlatacağız. Allah'a emanet olun görüşürüz.

:::KAYNAK DOSYALARINI İNDİR:::

Logisim adlı program ile yaptığımız yukarıdaki devre örneklerini indirmek için tıklayın.